Phương pháp nào hiệu quả cho bệnh nhân thoái hóa khớp?

Thoái hóa khớp là dạng viêm khớp thường gặp nhất khiến người bệnh biến dạng chi, đau đớn, đi lại khó khăn, thậm chí tàn phế. Lựa chọn được phương pháp cải thiện hiệu quả sẽ giúp giảm đi những hậu quả này, đồng thời làm chậm quá trình thoái hóa khớp.

Thoái hóa khớp - căn bệnh phổ biến

Thoái hóa khớp hay viêm xương khớp (osteoarthritis) là dạng viêm khớp thường gặp nhất. Bệnh gây ra đau đớn, biến dạng chi khiến cử động rất khó khăn, đôi khi không đi được, thậm chí gây tàn phế và vì thế làm giảm nghiêm trọng chất lượng sống của bệnh nhân.

Theo các thống kê, Mỹ có khoảng 21 triệu người từ tuổi 25 trở lên có triệu chứng của thoái hóa khớp (chiếm 12,1%). Tại Việt Nam, riêng thoái hóa khớp gối hiện đã có gần 4 triệu người mắc phải. Bệnh là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới phải thay khớp. Có thể lý giải nguyên nhân thoái hóa khớp chủ yếu là do sự lão hóa của cơ thể theo tuổi tác, bên cạnh đó phải kể đến các tác nhân đáng chú ý khác như béo phì, các tư thế có hại cho khớp, chấn thương khớp v.v…

Thoái hóa khớp ngày càng trẻ hóa

Có thể ngăn chặn thoái hóa khớp?

Nhiều bệnh nhân khi được tư vấn đều đặt câu hỏi tại sao tôi lại bị thoái hóa khớp? Có thể chữa khỏi được hay không?

Rất tiếc cho đến nay vẫn chưa có một biện pháp cải thiện hữu hiệu nào nhằm ngăn chặn hoàn toàn tình trạng thoái hóa khớp mà chỉ có thể làm chậm lại quá trình này.

Không riêng gì tại Việt Nam mà ngay ở các nước phát triển, các nhà khoa học cũng đau đầu trong việc tìm cách ngăn ngừa cũng như cải thiện bệnh khớp và các di chứng của nó. Việc cải thiện căn bệnh này tốn một nguồn kinh phí khổng lồ, nhưng không thể cải thiện triệt để. Mới nghe tưởng chừng như nghịch lý nhưng thực tế nêu trên là chuyện không quá khó hiểu vì:

- Liệu pháp giảm đau chỉ mang tính tạm thời, không thể là giải pháp lâu dài vì nó chỉ có tác dụng giảm đau chứ không đồng nghĩa với cải thiện bệnh khớp. Hơn nữa khớp càng đau, nhức, bệnh nhân càng dùng nhiều thuốc giảm đau mà không hỗ trợ sức đề kháng và bảo vệ cấu trúc của khớp thì tình trạng thoái hóa khớp sẽ ngày càng nặng lên.

- Việc sử dụng các thuốc ức chế phản ứng viêm lại “kén” bệnh nhân bởi khó tránh những tác dụng lên đường tiêu hóa. Thường những bệnh nhân bị viêm loét dạ dày, tá tràng không được chỉ định loại thuốc này, trong khi viêm dạ dày là một căn bệnh vô cùng phổ biến.

- Glucosamine sulfate và chondroitin sulfate là những dẫn xuất từ glycosaminoglycan được tìm thấy trong sụn khớp. Trong quá trình thoái hóa khớp, người ta thấy hai chất này là nơi bị thương tổn đầu tiên, xuất hiện các khe nứt và sụn khớp bắt đầu bị bong tróc gây ra tình trạng lộ xương mặt khớp. Do đó, người ta nghĩ rằng nếu bổ sung cho cơ thể các chất nền này thì khối tế bào sụn khớp sẽ giảm bị hư hại, sụp đổ.

Nhưng mới đây, các nhà khoa học tìm thấy trong chất sụn có chứa nhiều thành phần chất Collagen type 2 (chiếm 90% chất collagen trong sụn khớp). Khi mạng lưới collagen này bị hư, tế bào sụn không được lớp collagen bảo vệ sẽ chết đi và không còn khả năng tiết ra chất nền của mô sụn và như vậy, quá trình thoái hóa khớp sẽ diễn ra nhanh hơn.

Đó là chưa kể, bên cạnh sụn khớp, nhiều nghiên cứu của ngành sinh học phân tử tế bào gần đây cho thấy, xương dưới sụn cũng đóng vai trò quan trọng trong tiến trình của thoái hóa khớp. Cụ thể, khi khớp thoái hóa, trong khi sụn bị bào mòn, nứt và vỡ ra thì xương dưới sụn xuất hiện những phản ứng bất thường tạo ra các vùng xương rỗng, vùng xương dày - xơ xen kẽ, hình thành gai xương và làm xuất hiện các chất gây viêm dẫn đến đau nhức, sưng tấy. Một khi sụn và xương dưới sụn bị tổn thương, chúng sẽ tác động tiêu cực lên nhau và khiến thoái hóa khớp diễn ra nhanh hơn.

Để làm giảm tiến trình thoái hóa khớp, xu hướng sử dụng các dưỡng chất sinh học từ thiên nhiên đã có những bước phát triển mạnh mẽ, nổi bật là phát minh tinh chất Peptan của các nhà khoa học Mỹ. Vốn có nguồn gốc 100% từ tự nhiên, Peptan đã được chứng minh về tác dụng tăng cường tái tạo cùng lúc sụn khớp và xương dưới sụn. Kết quả nghiên cứu lâm sàng tại Mỹ cho thấy, Peptan giúp tăng 3,2 lần lượng collagen tuýp II (chất căn bản của sụn khớp) và 3,6 lần lượng Aggrecan (thành phần tham gia cấu tạo sụn khớp và dịch khớp) chỉ sau 8 ngày sử dụng. Đồng thời, Peptan còn bảo vệ và phục hồi xương dưới sụn đáng kể bằng cách kích thích các tế bào tạo xương (tạo cốt bào) cạnh tranh với các tế bào tiêu xương (hủy cốt bào), làm tăng mật độ xương một cách hiệu quả.

- Cuối cùng, để phòng ngừa thoái hóa khớp, mọi người cần có một chế độ sinh hoạt điều độ, tập luyện thể thao thường xuyên, ăn uống cân đối với đầy đủ các chất, tránh chất kích thích, rượu bia, tăng cường vận động…

TS. Tăng Hà Nam Anh

Theo dantri

Khớp gối là khớp có số lượng người bị thoái hóa cao nhất. Sau đây là một số bài tập về cơ khớp gối trong cải thiện bệnh thoái hóa khớp gối, hy vọng có thể hỗ trợ bạn cải thiện các vận động hằng ngày.