Những thói quen có hại cho xương khớp

Nguyên nhân cùng thói quen không tốt

Y học cổ truyền cho rằng, tình trạng xương giòn, loãng xương là do tiên thiên bất túc, tuổi già, ăn uống không điều độ, và cả do bệnh mãn tính mà ra. Thận chủ cốt, chủ tủy, thận sung mãn thì xương sẽ cứng và chắc. Vì vậy, chứng loãng xương chủ yếu là do thận hư yếu (cả thận âm lẫn thận dương). Thận dương hư sẽ kéo theo tỳ dương hư, can huyết và thận âm hư liên hệ đến tuổi già, cơ thể suy yếu, bệnh nhiệt kéo dài. Ngoài ra, rượu làm tổn thương tỳ, tăng thấp nhiệt; thuốc lá làm tổn thương phế, làm hại âm dịch, đều có thể gây nên bệnh.

Còn tại hội nghị quốc tế về chủ đề loãng xương với hơn 14 nước tham dự, do Hội Y học TP.HCM tổ chức mới đây, trong phần trình bày của mình, chuyên gia Loenard Koh (đến từ Singapore) cho biết về những yếu tố ảnh hưởng đến khối lượng xương, đó là: yếu tố gia đình, người có tuổi, người nhẹ cân, mãn kinh sớm, chế độ dinh dưỡng, hút thuốc lá...

Một số yếu tố có ảnh hưởng lên hệ xương khớp cũng đã được các nhà chuyên môn trình bày gồm: việc tự ý dùng thuốc khắc phục bệnh như: dùng thuốc corticoide, dùng hóc-môn quá liều, sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi... Ngoài ra, còn có những thói quen không tốt cho xương, làm xương loãng, xương giòn là hút nhiều thuốc lá, uống nhiều rượu, nhiều cà phê, lười vận động thể lực, thói quen ăn uống (ăn nhiều muối, nhiều đạm, thiếu can - xi, thiếu vitamin D...)... 

Phụ nữ và nam giới 

Các tham luận cũng ghi nhận hệ thống xương của phụ nữ dễ bị tác động hơn nam giới. Thường tỷ lệ mất xương theo năm tháng ở phụ nữ cao hơn nam giới (vì phái nam có khối lượng xương cao hơn phụ nữ 30%). Theo tiến sĩ Lê Anh Thư (Trưởng khoa Nội cơ xương khớp, Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM, có khoảng 80% phụ nữ sau tuổi mãn kinh bị tình trạng xương giòn, xương loãng. 

Lúc này, các chị em có thể bị mất đi khoảng 20% khối lượng xương trong vòng 5-7 năm sau tuổi mãn kinh, nguy cơ này sẽ cao hơn đối với những người mãn kinh sớm (trước 45 tuổi); phụ nữ đã từng trải qua phẫu thuật cắt bỏ một phần hay toàn bộ buồng trứng; những chị em trong gia đình có người xương giòn, xương loãng; những người ốm và có khung xương nhỏ. Một khảo sát của Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM) trước đây trên 1.530 phụ nữ (từ 24-94 tuổi) cho thấy có 91,3% phụ nữ tuổi trên 55, thể tạng gầy, chiều cao thấp đi là có loãng xương. Riêng ở đàn ông, ngoài tuổi tác, thì các yếu tố chính ảnh hưởng đến hệ xương là thuốc lá, rượu, cà phê... 

Theo chuyên gia Loenard Koh, loãng xương là bệnh âm thầm, thường phải tìm mới thấy. Tuy nhiên, những biểu hiện, biến chứng cần chú ý đó là: đau mỏi mơ hồ ở cột sống, đau dọc theo các xương dài (nhất là xương cẳng chân), đau mỏi cơ bắp, hay bị chuột rút các cơ; đau cột sống thật sự; đầy bụng, ăn uống chậm tiêu; có khi nặng ở ngực làm khó thở... Tuy nhiên, vì là căn bệnh diễn tiến âm thầm, nên một khi đã có biểu hiện lâm sàng thì cơ thể đã mất khoảng 30% khối lượng xương, và thường lúc này đã có những biến chứng như: đau kéo dài và chèn ép thần kinh; gù lưng, giảm chiều cao, vẹo cột sống, biến dạng lồng ngực; gãy xương cổ tay, gãy cổ xương đùi, lún đốt sống...

Tố Minh

Mang vác quá tải, tư thế ngồi không đúng trong thời gian dài có thể khiến cột sống bị cong vẹo. Để tìm hiểu thêm bạn nên xem bài viết: Chứng cong vẹo cột sống