Giảm gánh nặng của bệnh viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai là những tổn thương ở phần mềm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai là gì?

Trong một bài chia sẻ của BS. Trần Văn Dũng trên trang suckhoedoisong.vn, viêm quanh khớp vai được định nghĩa là: Tất cả các trường hợp đau và hạn chế vận động khớp vai do tổn thương phần mềm quanh khớp gồm gân, cơ, dây chằng, bao khớp, loại trừ tổn thương phần đầu xương và sụn khớp. Trong đó, viêm quanh khớp vai thể đông cứng do sự dày lên và co cứng của bao khớp vai kèm theo tình trạng đau và hạn chế vận động khớp vai là phổ biến nhất.

Cũng theo bài viết thì ở Việt Nam, những người bị viêm quanh khớp vai chiếm 2% dân số và chiếm 12,5% trong tổng số bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến khớp. Những con số này cảnh báo chúng ta cần phải trang bị kiến thức và nâng cao ý thức phòng ngừa viêm quanh khớp vai ngay hôm nay bởi rất có thể bệnh đã manh nha trong cơ thể nhưng bạn và tôi không nhận ra.

Triệu chứng bệnh viêm quanh khớp vai

Khi bị viêm quanh khớp vai, sụn khớp và đầu xương vai không phải đối tượng chịu tổn thương mà lại là các bộ phận liên đới khác như cơ, gân, dây chằng… Vậy triệu chứng của bệnh viêm quanh khớp vai có gì đặc biệt hơn so với các bệnh xương khớp khác không?

• Đau quanh phần mềm bên ngoài hoặc đỉnh vai.
• Đau khi chạm vào vai.
• Hạn chế phạm vi chuyển động của khớp vai.
• Sưng và đỏ quanh vai.
• Đau nhức khi nâng cánh tay lên, chẳng hạn như lúc dùng tay gối đầu hoặc gội đầu.

Cơn đau có chiều hướng dữ dội hơn vào ban đêm, nhất là khi bạn nằm đè lên vai hay nằm nghiêng hẳn sang bên vai bị viêm. Không chỉ khi vận động, cơn đau do viêm quanh khớp vai cũng có thể trỗi dậy ngay cả khi bạn giữ yên phần vai trong một khoảng thời gian dài.

Cơn đau do viêm quanh khớp vai khởi phát ngay cả khi bạn nghỉ ngơi

Khớp vai là “đơn vị chỉ hủy” các chuyển động của hai cánh tay và vai. Nếu vị trí này “biểu tình”, những hoạt động cơ bản như mang vác, cầm nắm, kéo đẩy… sẽ bị gián đoạn khiến cuộc sống gặp nhiều khó khăn.

Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai là tổng hợp những vấn đề liên quan đến phần mềm của vùng vai, thế nên nguyên nhân đến từ nhiều hướng. Tuy nhiên, nhóm yếu tố chính tác động lên phần mềm gây đau và hạn chế cử động vai phải kể đến:

Viêm bao hoạt dịch

Bao hoạt dịch là những túi nhỏ chứa đầy chất dịch nhầy nằm trong các khớp trên khắp cơ thể, bao gồm khớp vai. Các bao hoạt dịch giữ vai trò như tấm đệm làm giảm ma sát giữa xương và mô mềm, hạn chế tổn thương các khớp.

Trong sinh hoạt hàng ngày, đôi khi chúng ta sử dụng vai quá mức khiến bao hoạt dịch phải chịu tác động lớn dẫn đến đau và viêm. Tình trạng này gọi là viêm bao hoạt dịch dưới mỏm cùng vai. Khi gặp phải vấn đề này, toàn bộ phần vai của chúng ta sẽ bị căng cứng và đau nhức, cản trở các cử động ở vai.

Viêm gân

Gân là một sợi dây có tính đàn hồi giữ nhiệm vụ kết nối cơ với xương. Nếu gân bị viêm sẽ dẫn đến hiện tượng sưng tấy và đau nhức toàn bộ vùng vai.

Phần lớn các trường hợp bị viêm gân là do gặp chấn thương khi tham gia thể thao, điển hình là chơi bóng chày, tennis, bơi lội và chơi golf. Khi chơi những môn thể thao này, bạn cần phải nắm chắc kỹ thuật mới có thể tránh được các tác động lên phần mềm của vai, bao gồm gân.

Tổn thương gân (bong và rách gân)

Bong và rách gân là hậu quả của chấn thương đột ngột hoặc do quá trình lão hóa tự nhiên. Gân có thể bị bong hoặc rách một phần và cũng có thể bong hoặc rách toàn bộ phần bám dính vào xương gây ra cảm giác đau nhức khó cử động vùng vai (bong gân thường kèm dấu hiệu sưng tấy).

Trật khớp vai

Trật khớp vai là hiện tượng đầu xương cánh tay trên bị đẩy ra khỏi hốc vai. Điều này xảy ra do một chấn thương bất ngờ hoặc do sử dụng lực cánh tay quá mức.

Những người bị bong dây chằng hoặc rách gân sẽ phải đối mặt với nguy cơ trật khớp nhiều lần. Và nếu rơi vào tình trạng này, không chỉ các hoạt động liên quan đến vai và hai cánh tay gặp trắc trở mà còn đẩy bạn đến gần hơn với bệnh lý thoái hóa khớp.

Gãy xương

Xương vùng vai dễ gãy là xương đòn, xương cánh tay trên và xương bả vai. Bạn có thể bị gãy xương vai do ngã từ trên cao, tai nạn giao thông hoặc va chạm trong lúc chơi thể thao…Toàn bộ phần mềm ở vai sẽ bị tổn thương khi xương gãy với biểu hiện đặc trưng là sưng tấy và đau nhức.

Gãy xương do té ngã cũng khiến phần mềm quanh khớp vai bị tổn thương

Khớp vai có mối quan hệ mật thiết với các dây thần kinh cổ và lưng trên. Khi những bộ phận này bị tổn thương cũng làm ảnh hưởng đến khớp vai, thế nên viêm quanh khớp vai có thể xuất phát từ những vấn đề của vùng cổ và lưng trên.

Ngoài ra, viêm quanh khớp vai còn chịu ảnh hưởng từ một số bệnh lý như gout, viêm khớp dạng thấp và tiểu đường… Chính vì nguyên nhân gây bệnh tương đối phức tạp, thế nên chúng ta cần đến bệnh viện chuyên khoa xương khớp thăm khám kỹ lưỡng để bác sĩ xác định chính xác triệu chứng đau nhức vai có phải đến từ viêm quanh khớp vai hay không và nếu đúng thì là do đâu, mức độ nặng-nhẹ thế nào?

Chẩn đoán viêm quanh khớp vai

Một trong những thông tin cần thiết đầu tiên để hoàn thiện bệnh án viêm quanh khớp vai đó là lịch sử y tế, nghề nghiệp và sở thích. Những thông tin này giúp bác sĩ phần nào đánh giá và khoanh vùng được nguy cơ liên quan đến viêm quanh khớp vai trước khi tiến hành các bước chẩn đoán cụ thể.

Kiểm tra chức năng vai

Bác sĩ xương khớp có thể chẩn đoán viêm khớp nói chung và viêm quanh khớp vai nói riêng thông qua việc kiểm tra phản ứng đau (dùng dụng cụ chuyên dụng gõ vào khớp vai); sức mạnh cơ bắp và phạm vi chuyển động của khớp vai. Thế nhưng, cách chẩn đoán này chỉ dừng lại ở việc đánh giá tình trạng bệnh lý, không thể “bóc trần” tác nhân gây viêm quanh khớp vai.

X-quang

Chụp X- quang không phản ánh tình trạng viêm khớp vai, nhưng hình ảnh này có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây đau vai có phải do tổn thương xương hoặc viêm khớp không?

Quét MRI

Hình ảnh thu được từ kỹ thuật quét MRI cho thấy chi tiết tình trạng viêm khớp vai và tất cả những tổn thương xảy ra ở xương cũng như mô xung quanh khớp vai. Đây là công nghệ chẩn đoán hình ảnh tiên tiến nhất hiện nay, cho phép bác sĩ xác định nhanh chóng nguyên nhân viêm quanh khớp vai.

Xét nghiệm dịch khớp

Xét nghiệm chất dịch ở khớp vai sẽ giúp bác sĩ loại trừ nguy cơ nhiễm trùng. Dựa vào sự thay đổi màu sắc và đặc tính của dịch khớp, bác sĩ cũng có thể đánh giá được mức độ viêm của khớp (màu dịch càng nhạt và độ nhớt càng kém thì tình trạng viêm khớp càng nặng).

Xét nghiệm dịch khớp tìm ra nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai

Sau khi tìm ra căn nguyên bệnh lý và xác định cụ thể vị trí tổn thương, bác sĩ sẽ hướng dẫn kế hoạch điều trị viêm quanh khớp vai phù hợp với từng bệnh nhân. Tùy vào nguyên nhân và tình trạng bệnh lý, mỗi người sẽ có hướng chữa trị khác nhau.

Điều trị viêm quanh khớp vai

Không phải trường hợp nào bị viêm quanh khớp vai cũng cần đến bệnh viện điều trị. Nếu nhẹ, bác sĩ sẽ hướng dẫn chúng ta cách khắc phục viêm, đau quanh khớp vai tại nhà. Và một lộ trình chữa trị giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm quanh khớp vai thường kết hợp sử dụng các phương pháp sau:

Chườm đá

Nếu chấn thương hoặc hoạt động vai quá mức gây ra viêm thì chườm đá có thể giúp giảm đau và sưng hiệu quả. Giải pháp này nên áp dụng liên tục trong 5 ngày đầu, mỗi ngày thực hiện khoảng 4 lần và mỗi lần chườm từ 15 đến 20 phút.

Nghỉ ngơi

Trong thời gian chữa viêm khớp vai, bạn cần giảm cử động vai để tránh kích thích giúp vùng quanh khớp có thời gian tự chữa lành. Một số trường hợp, Bác sĩ sẽ đề xuất nẹp vai để cố định vùng tổn thương và một số trường hợp, bác sĩ sẽ hướng dẫn các bài tập vai nhẹ nhàng để ngăn chặn khớp tình trạng cứng khớp.

Thuốc giảm đau

Dùng thuốc giảm đau chống viêm Aspirin hoặc Ibuprofen có thể làm giảm sưng tấy và khó chịu ở vai. Vì đây là các loại thuốc không kê toa nên bạn có thể mua tại các quầy thuốc Tây, nhưng trước đó nhớ tham khảo ý kiến Bác sĩ chuyên khoa một cách cẩn thận về cách dùng và liều lượng uống mỗi ngày nhé!

Tiêm thuốc giảm đau vào khớp

Sau khi uống thuốc, nếu các triệu chứng viêm quanh khớp vai vẫn không thuyên giảm, bác sĩ có thể tiêm Corticosteroid vào trong khớp vai hoặc phần mềm xung quanh vị trí viêm. Tiêm thuốc giảm đau trực tiếp vào vùng bị viêm sẽ làm giảm sưng tấy và cảm giác đau nhức nhanh chóng.

Phẫu thuật nếu tình trạng nặng

Bệnh nhân viêm quanh khớp vai không đáp ứng với các phương pháp điều trị kể trên (sau 6 đến 12 tháng), bác sĩ sẽ đưa ra lựa chọn cuối cùng là phẫu thuật. Giải phẫu khớp vai có thể sửa chữa những tổn hại về xương, dây chằng, gân... giúp điều trị tận gốc nguyên nhân gây viêm nhiễm.

Duy trì một số bài tập tăng cường nhẹ nhàng

Khi các triệu chứng bắt đầu thuyên giảm, đau ít dần và khớp cử động linh hoạt hơn (đáp ứng với quá trình điều trị), việc thực hiện một số bài tập tăng cường nhẹ nhàng có thể giúp tăng tốc độ phục hồi. Những bài tập này giữ cho vai luôn trong trạng thái hoạt động mà không gây quá nhiều áp lực lên khớp vai. Dưới đây là một số bài tập đơn giản, bạn có thể tham khảo:

Xoay vai

Đầu tiên, bạn đứng thẳng rồi nâng cao vai về phía tai rồi giữ tư thế này trong khoảng 5 giây. Tiếp đến, siết chặt xương bả vai ra sau lưng trong 5 giây. Cuối cùng, kéo xương bả vai hướng xuống phía dưới trong 5 giây. Lặp lại động tác này 10 lần sẽ giúp vai thư giãn, chuyển động trơn tru hơn.

Bài tập nhẹ nhàng thúc đẩy quá trình hồi phục khớp vai
 

Nâng cao cánh tay với gậy

Cũng như động tác xoay vai, bạn đứng thẳng và hai tay giữ chắc cây gậy với lòng bàn tay hướng xuống. Sau đó, bạn từ từ nâng cây gậy lên cao cho đến khi hai cánh tay duỗi thẳng và giữ như vậy trong vòng 5 giây trước khi hạ cánh tay xuống. Bài tập này nên lặp lại 10 lần mỗi lần tập để đạt được tác dụng cao nhất.

Kết hợp nhịp nhàng các phương pháp như chườm đá, nghỉ ngơi, uống thuốc giảm đau, bổ sung tinh chất tự nhiên đến phẫu thuật vừa giúp loại bỏ tận gốc yếu tố gây viêm vừa bảo vệ cấu tạo và chức năng của khớp. Dù nhanh hay chậm, các bạn hãy kiên trì chữa trị theo kế hoạch của bác sĩ để phần mềm quanh khớp vai bình phục như mong muốn.

Viêm quanh khớp vai bao lâu phục hồi?

Thời gian điều trị viêm, phục hồi khớp vai dài hay ngắn tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ viêm và quan trọng nhất là giải pháp chữa trị của bác sĩ. Nếu kế hoạch điều trị hợp lý, bệnh viêm quanh khớp vai sẽ nhanh chóng thuyên giảm, hoạt động của khớp vai sẽ trở lại bình thường.

Thời gian hồi phục tùy thuộc vào mức độ và nguyên nhân viêm quanh khớp vai

Thông thường, khi viêm quanh khớp vai là do chấn thương nhẹ (chơi thể thao hoặc mang vác nặng) có thể được điều trị khỏi trong khoảng một vài ngày. Nhưng nếu tình trạng viêm xảy ra do viêm gân, viêm bao hoạt dịch hay gãy xương… chúng ta cần thời gian điều trị lâu hơn (vài tuần hoặc vài tháng).

Phòng ngừa bệnh viêm quanh khớp vai

Chìa khóa để ngăn ngừa viêm quanh khớp vai là giảm căng thẳng cho khớp vai. Và muốn giảm căng thẳng, áp lực lên khớp vai, các bạn cần chú ý những vấn đề sau:

• Làm nóng và co duỗi vai trước khi tập thể dục hoặc chơi thể thao.
• Tăng cường sức mạnh và độ dẻo dai cho cơ vai bằng các bài tập nhẹ nhàng.
• Nghỉ ngơi thường xuyên đối với hoạt động và công việc cần sử dụng vai thời gian dài.
• Hạn chế mang vác nặng và giảm chèn ép vai.
• Không nên thay đổi tư thế vai đột ngột.
• Cẩn thận trong sinh hoạt hàng ngày để giảm tránh chấn thương vùng vai.

Bờ vai là vị trí quan trọng trên cơ thể, vừa giữ tư thế cân đối vừa điều khiến các cử động chính liên quan đến vai và hai cánh tay. Do đó, các bạn hãy áp dụng những kiến thức JEX MAX đã cung cấp để ngăn ngừa và điều trị các bệnh lý viêm quanh khớp vai hiệu quả giúp duy trì một bờ vai vững chắc nhé!