Trang chủ - Bệnh xương khớp - Bệnh cột sống - Thoái hóa đốt sống cổ: Biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị
Đốt sống cổ là trạm “trung chuyển” dẫn truyền những thông điệp của não giúp kiểm soát các hoạt động của phần dưới cơ thể. Chính vì lẽ đó, khi bị thoái hóa đốt sống cổ, không chỉ gây đau mỏi vùng cổ mà còn làm giảm khả năng vận động của hệ xương khớp, đặc biệt là vai, cánh tay và bàn tay.
Thoái hóa đốt sống cổ giảm chức năng vận động, gián đoạn lưu thông máu não
Chúng ta có thể dễ dàng quay trái quay phải, nhìn trước nhìn sau là nhờ sự linh hoạt của các đốt sống cổ (1). Vậy, bộ phận này có cấu trúc ra sao và đảm nhiệm những nhiệm vụ gì? Tất cả sẽ được giải đáp cụ thể ngay sau đây.
Cột sống cổ được tạo thành bởi 7 đốt sống (đánh dấu từ C1 đến C7) kết nối gốc hộp sọ với đỉnh của vai. Các đốt sống ở gần hộp sọ có xu hướng nhỏ và di động hơn các đốt sống gần đỉnh vai.
Khi nhìn ngang, cột sống cổ có hình dáng của một đường cong nhẹ hướng về phía trước của cơ thể. Mỗi đốt sống cổ liên kết với cơ, dây chằng, gân và khớp để thực hiện các cử động một cách nhịp nhàng và linh hoạt.
Không chỉ điều khiển các hoạt động của phần đầu, cột sống cổ còn giữ những vai trò vô cùng quan trọng đó là:
Tủy sống là một bó dây thần kinh kéo dài từ não và chạy qua cột sống để truyền tín hiệu đi khắp cơ thể. Cũng như cột sống ngực và cột sống thắt lưng, ở mỗi đốt sống cổ sẽ có một lỗ lớn để tủy đi qua (tủy ở đây không phải “tủy xương” là phần rỗng trong xương ống).
Có thể nói, các đốt sống cổ là một phần của đường hầm cột sống chạy dọc cơ thể với nhiệm vụ chính là bảo vệ và che chắn cho tủy sống.
Các lỗ nhỏ trong cột sống cổ là lối đi cho động mạch thuận lợi đưa máu lên não. Điều đặc biệt là những lỗ nhỏ chứa mạch máu chỉ hiện diện ở các đốt sống cổ từ C1 xuống đến C6 (từ đốt sống C7 trở xuống không có lỗ nhỏ này).
Với rất nhiều dây thần kinh quan trọng, mạch máu và khớp cùng tồn tại trong một không gian tương đối nhỏ, cột sống cổ được đánh giá là một trong những vùng phức tạp nhất của cơ thể.
Thoái hóa đốt sống cổ hay thoái hóa cột sống cổ là khái niệm dùng để chỉ sự hao mòn sụn và xương dưới sụn gây đau nhức vùng cổ. Đây là bệnh lý phổ biến, chiếm tỉ lệ cao ở người lớn tuổi (hơn 85% người trên 60 tuổi bị ảnh hưởng bởi bệnh thoái hóa đốt sống cổ).
Thoái hóa đốt sống cổ gây đau nhức và hạn chế chuyển động cổ, vai, cánh tay
Bệnh có thể biến chứng thành mạn tính gây cứng khớp làm suy giảm khả năng vận động. Tuy nhiên, nếu được điều trị theo phác đồ Y khoa ngay khi nhận thấy các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ dưới đây sẽ không làm ảnh hưởng nhiều đến hoạt động hàng ngày của bạn:
Đau nhức
Cơn đau xuất hiện quanh bả vai, dọc cánh tay và ngón tay. Mức độ đau nhức sẽ gia tăng khi chúng ta hắt xì, ho, nghiêng cổ ra sau hay ngửa cổ lên cao…
Yếu cơ
Một triệu chứng cơ bản khác của thoái hóa cột sống cổ đó là yếu cơ. Yếu cơ khiến bạn gặp khó khăn trong việc nâng cánh tay hoặc nắm giữ đồ vật.
Bên cạnh đó, khi bị thoái hóa đốt sống cổ, bạn có thể nhận thấy những dấu hiệu và triệu chứng (những triệu chứng này không xảy ra thường xuyên hơn) như:
Các triệu chứng này sẽ gia tăng từ nhẹ đến nặng. Nhưng không phải ai cũng cảm nhận rõ rệt tất cả các dấu hiệu của bệnh lý, thế nên để biết chính xác mình có bị thoái hóa cột sống cổ hay không, bạn nên đến bệnh viện kiểm tra ngay khi nhận thấy vùng cổ có biểu hiện đau nhức liên tục trong nhiều ngày.
Xem thêm: Thoái hóa đốt sống cổ C3 đến C7
Bản chất của thoái hóa cột sống cổ là sự hao mòn cũng như bất thường của xương và sụn ở các đốt sống cổ. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng phải kể đến là:
Việc tăng sinh xương là cơ chế hoàn toàn bình thường nhằm củng cố cột sống chắc khỏe hơn, nhất là khi bị thoái hóa đĩa đệm. Tuy nhiên, đôi khi sự gia tăng xương quá mức tạo ra các gai xương và phần xương thừa này thường đè lên cả tủy sống lẫn dây thần kinh cột sống cổ dẫn đến đau nhức.
Đĩa đệm giống như những lớp nệm dày đặt giữa các đốt sống giúp giảm sốc và lực ma sát khi cổ cử động. Theo thời gian (bắt đầu từ sau 30 tuổi), đĩa đệm dần bị khô đi do mất nước và chất nhầy khiến các đốt sống của cột sống cổ cọ xát với nhau gây đau.
Đĩa đệm cột sống có thể xuất hiện các vết nứt, khiến chất nhầy chảy ra bên ngoài, tràn lên tủy sống và dây thần kinh gây ra hiện tượng tê mỏi cũng như đau nhức vai rồi lan dần xuống cánh tay.
Nếu cột sống cổ của bạn bị tổn thương do gặp sự cố trước đó (ví dụ như tai nạn xe cộ hoặc té ngã), vi chấn thương liên tục (đi xe hai bánh) quá trình lão hóa sẽ diễn ra nhanh hơn.
Đốt sống cổ bị chấn thương có thể gây thoái hóa cột sống cổ
Dây chằng kết nối các đốt sống theo thời gian bị suy giảm tính đàn hồi khiến cột sống cổ căng cứng và đau khi cử động.
Cùng với những nguyên nhân chủ đạo trên, nhóm nguy cơ dưới đây cũng là yếu tố khiến cột sống cổ bị thoái hóa:
Thực hiện lặp đi lặp lại các động tác liên quan đến đốt sống cổ.
Giữ cổ ở tư thế không thoải mái trong thời gian dài như nằm nghiêng 1 bên.
Gia đình có tiền sử mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ.
Hút thuốc.
Thừa cân.
Lười vận động.
Hệ thống miễn dịch rối loạn là nguyên nhân gây ra các bệnh xương khớp nói chung và thoái hóa đốt sống cổ nói riêng
Xương khớp nhanh bị thoái hóa và gây đau nhức không chỉ là hậu quả của tuổi tác, cân nặng, môi trường sống, vận động sai cách, mà nguyên nhân chính là do cơ thể phản ứng quá mức với các tác nhân gây hại, từ đó tạo ra quá trình viêm, tấn công phá hủy xương khớp của chính mình.
Khi có các vi chấn thương được tạo ra trong quá trình vận động, các mảnh sụn khớp nhỏ sẽ phóng thích vào hệ thống bạch mạch, tuần hoàn và khiến hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện đây là kháng nguyên lạ, từ đó sản sinh ra các tự kháng thể kháng sụn khớp. Lâu dần gây viêm và thoái hóa hệ thống xương khớp, trong đó có khớp cổ với các biểu hiện như đau mỏi, nhức, khó vận động ở vùng cổ…
Từ đây, chúng ta nhận thấy rằng, nguyên nhân gây thoái hóa cột sống nói chung và thoái hóa cột sống cổ nói riêng đến từ nhiều hướng khác nhau (bao gồm yếu tố nội sinh và ngoại sinh). Do đó, rủi ro mắc phải căn bệnh này vô cùng cao và trải đều cho tất cả mọi người, thậm chí ngay cả khi đốt sống cổ vẫn hoạt động bình thường thì nguy cơ thoái hóa có thể đang âm thầm diễn ra.
Khi bị thoái hóa, mọi cử động ở đốt sống cổ đều gây đau nhức và khó khăn hơn bình thường. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nguy hiểm hơn, nếu tủy sống và rễ thần kinh bị đè nén quá lâu (trong trường hợp thoái hóa cột sống cổ do thoát vị đĩa đệm và gia tăng xương quá mức) sẽ gây ra tổn thương vĩnh viễn. Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ này là không thể khôi phục và hoạt động vùng cổ của bạn gần như bị “đóng băng” hoàn toàn.
Dù triệu chứng đã rõ ràng, chúng ta vẫn cần thực hiện các bước chẩn đoán để xác định chính xác nguyên nhân gây thoái hóa cột sống cổ là gì? Mức độ tổn hại sụn và xương dưới sụn như thế nào? Từ đó, bác sĩ mới có thể xây dựng phác đồ điều trị thích hợp, mang lại hiệu quả cao nhất.
Bằng công cụ chuyên dụng và kỹ năng nghề nghiệp, bác sĩ sẽ tiến hành các bài kiểm tra tình trạng xương khớp đốt sống cổ. Từ việc quan sát phạm vi chuyển động, sức mạnh cơ bắp, phản xạ của cơ và dáng đi, bác sĩ có thể biết được dây thần kinh cột sống hoặc tủy sống của bạn có bị tổn thương hay không?
Các xét nghiệm điện cơ giúp xác định xem tín hiệu thần kinh có truyền đúng đến cơ bắp của bạn hay không? Nếu đường truyền thông điệp từ não đi sai hướng hoặc gặp trục trặc có nghĩa là dây thần kinh đang gặp vấn đề. Điều này, chứng tỏ đốt sống cổ chứa dây thần kinh bị tổn thương nghiêm trọng.
Các xét nghiệm hình ảnh cung cấp cho bác sĩ những thông tin chi tiết giúp việc chẩn đoán nhanh chóng và chính xác nhất. Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được ứng dụng phổ biến trong lĩnh vực xương khớp hiện nay là chụp X-quang, Chụp CT và chụp MRI.
Chẩn đoán hình ảnh đánh giá chính xác nguyên nhân thoái hóa khớp
Thông qua những hình ảnh này, bác sĩ có thấy được những bất thường ở đốt sống cổ như: gai xương, khối u, nhiễm trùng, gãy xương… Quan trọng hơn, bác sĩ sẽ biết chính xác vị trí dây thần kinh bị chèn ép và mức độ tổn thương sụn và xương dưới sụn.
Kết quả chẩn đoán kết hợp với lịch sử Y tế (hồ sơ bệnh án trước đó và chia sẻ của bệnh nhân về những thay đổi ở phần cổ mà họ cảm nhận được) là cơ sở để bác sĩ lên kế hoạch điều trị phù hợp cho mỗi bệnh nhân. Chẩn đoán bệnh lý chính xác và chi tiết bao nhiêu thì thời gian và hiệu quả chữa trị sẽ được tối ưu bấy nhiêu.
Chia sẻ kinh nghiệm: Trước khi đến bệnh viện thăm khám và chẩn đoán, bạn hãy ngồi xuống và ghi lại đáp án cho những câu hỏi sau:
Thời điểm bạn bắt đầu cảm nhận cơn đau ở cổ, gáy?
Các hoạt động ở vùng cổ có gặp phải khó khăn gì không?
Công việc hay tư thế thường ngày của bạn (nghề nghiệp)?
Những loại thuốc, vitamin hoặc dưỡng chất bổ sung bạn đã và đang dùng?
Gia đình bạn có ai gặp vấn đề ở đốt sống cổ không?
Tất cả những thông tin này sẽ giúp ích rất nhiều cho bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và đưa ra phương pháp chữa thoái hóa đốt sống cổ. Vì vậy, bạn hãy suy nghĩ và thực hiện thật nghiêm túc nhé!
Tiến trình điều trị thoái hóa đốt sống cổ được thiết lập dựa trên mức độ nặng-nhẹ của triệu chứng và tập trung vào hàn gắn, sửa chữa những tổn thương bên trong sụn, xương dưới sụn. Các phương pháp sẽ được sử dụng linh hoạt và thay đổi theo tình trạng bệnh lý để đạt được mục tiêu là giảm đau, duy trì các hoạt động và ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn cho tủy sống, dây thần kinh cột sống cổ.
Đối với bệnh lý thoái hóa, dùng thuốc giảm đau không kê đơn thôi là chưa đủ. Hầu hết bệnh nhân thoái hóa đốt sống cổ sẽ được bác sĩ kê toa gồm những loại thuốc sau:
Mặc dù, thuốc chống viêm có bán ở các nhà thuốc, nhưng bạn chỉ nên dùng theo đúng kê đơn của bác sĩ. Hết đơn thuốc, bạn không nên tự ý mua về uống mà phải tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn điều chỉnh liều lượng phù hợp.
Một số loại thuốc giãn cơ có thể làm giảm co thắt cơ ở cổ giúp các cử động diễn ra nhẹ nhàng và trơn tru hơn.
Thuốc điều trị động kinh có tác dụng làm giảm cơn đau do các dây thần kinh bị tổn thương trong đốt sống cổ gây ra.
Dùng thuốc chống trầm cảm để giảm đau đốt sống cổ không phổ biến, nhưng nếu được bác sĩ chỉ định uống loại thuốc này, bạn không phải lo lắng vì cơn đau sẽ được làm dịu đi đáng kể! Tuy nhiên, cần nhắc lại là bạn cần có chỉ định của bác sĩ khi dùng các loại thuốc này.
Mục tiêu vật lý trị liệu cho người thoái hóa cột sống cổ là gia tăng không gian trong ống đốt sống để giảm bớt áp lực chèn ép lên các thần kinh. Các bài tập mà bác sĩ trị liệu thiết kế tập trung vào việc kéo giãn và tăng cường cơ bắp ở cổ, vai của người bệnh.
Bài tập vật lý trị liệu giúp gia tăng không gian ống đốt sống, giảm chèn ép dây thần kinh
Chỉ định phẫu thuật được đưa ra khi các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ không có dấu hiệu thuyên giảm và ngày càng tồi tệ hơn sau một thời gian điều trị bằng thuốc kết hợp vật lý trị liệu. Bác sĩ sẽ tiến hành các thủ thuật xâm lấn đề loại bỏ thoát vị đĩa đệm hoặc phần xương gia tăng quá mức chèn ép lên dây thần kinh và tủy sống.
Đốt sống cổ không chỉ đóng vai trò quan trọng đối với hệ vận động mà còn giữ nhiệm vụ hỗ trợ vận chuyển máu lên não và truyền tín hiệu từ não đến các bộ phận khác trên cơ thể. Do vậy, khi nhận thấy dấu hiệu bất thường ở cổ (dù chưa biết nguyên nhân là gì đi nữa) thì điều bạn nên làm trước tiên là đến bệnh viện chuyên khoa xương khớp thăm khám để được điều trị kịp thời nếu không may bị thoái hóa đốt sống cổ.
Ngoài ra, một số người còn sử dụng phương pháp châm cứu, bấm huyệt cải thiện thoái hóa đốt sống cổ. Tuy nhiên thường các phương pháp này chỉ đem lại hiệu quả nhất thời không hỗ trợ cải thiện được từ bên trong.
Xây dựng lối sống khoa học và lành mạnh là bí quyết để chúng ta sở hữu một hệ cơ xương khớp khỏe mạnh. Điều này không hề dễ dàng, nhất là đối với những người trẻ, nhưng chúng ta chắc chắn sẽ làm được nếu bắt đầu những hành động nhỏ này ngay từ hôm nay:
Mỗi ngày, bạn chỉ cần dành 15 – 20 phút để thực hiện một số động tác đơn giản tại cổ, vai, gáy rất hiệu quả trong việc phòng ngừa và cải thiện bệnh thoái hóa đốt sống cổ.
Dinh dưỡng là nguồn sống của mọi tế bào trong cơ thể, bao gồm tế bào sụn khớp và tế bào xương dưới sụn.
Chuyên gia JEX thế hệ mới đã chuẩn bị cho bạn “thực đơn tốt cho xương khớp”, hãy dành vài phút tham khảo nhé!
Quay trở lại khái niệm ở đầu bài viết thì thoái hóa đốt sống cổ chính là sự tổn thương, hao mòn của sụn khớp do hệ miễn dịch tăng sản sinh các chất gây viêm tấn công sụn khớp và xương dưới sụn. Vậy nên, việc bổ sung dưỡng chất giúp ngăn sản xuất yếu tố tiền viêm, củng cố và tái tạo sụn khớp là hướng phòng ngừa cũng như giảm thiểu tối đa ảnh hưởng của thoái hóa đốt sống cổ.
Mới đây, các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu, chiết xuất thành công bộ tinh chất Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide đặc trị, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate… với nguồn gốc 100% thiên nhiên.
Với khả năng tác động vào cơ chế bệnh sinh, các tinh chất này giúp hỗ trợ ức chế quá trình hình thành tự kháng thể kháng màng hoạt dịch và sụn khớp, hạn chế sản sinh các chất gây viêm, nhờ đó giúp hỗ trợ giảm đau và làm chậm thoái hóa đốt sống cổ từ gốc.
Bạn có thể bổ sung những dưỡng chất tốt cho xương khớp trên bằng việc uống JEX thế hệ mới. Để được giải đáp các thắc mắc liên quan đến thoái hóa đốt sống cổ và cách sử dụng JEX thế hệ mới, bạn có thể gọi đến hotline 1800 556 889 (miễn cước) để được Chuyên viên Y khoa tư vấn cụ thể.
Những thông tin, bài viết trên website Jex.com.vn chỉ dành cho mục đích tham khảo, tra cứu thông tin. Không thay thế cho việc chẩn đoán, khám và điều trị y khoa. Do đó JEX không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có chỉ định của bác sĩ