Bệnh viêm khớp phản ứng là gì - Nguyên nhân và biểu hiện của bệnh

Có tới 10-20% trường hợp viêm khớp phản ứng là giai đoạn cảnh báo của bệnh viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vẩy nến - vốn đều là các bệnh khớp mạn tính gây đau nhức và ảnh hưởng nhiều đến chức năng vận động của người bệnh.

Viêm khớp phản ứng là gì? Tại sao lại bị viêm khớp phản ứng?

Bệnh viêm khớp phản ứng là một loại bệnh viêm khớp vô khuẩn, xuất hiện thứ phát sau khi cơ thể bị nhiễm khuẩn ở một cơ quan nào đó ngoài khớp, thường là ở hệ tiết niệu sinh dục, hệ tiêu hóa... Bệnh viêm khớp phản ứng thường gây ra tình trạng viêm từ một đến vài khớp, thường gặp là các khớp lớn ở hai chi dưới, cột sống, khớp cùng chậu... Viêm khớp phản ứng là hậu quả của quá trình đáp ứng quá mẫn của hệ miễn dịch đối với tình trạng nhiễm khuẩn.

Viêm khớp phản ứng là bệnh mang tính hệ thống do có tổn thương ở một số cơ quan ngoài khớp như kết mạc, niệu đạo, đại tràng, cầu thận..

Một số nguyên nhân gây viêm khớp nhiễm khuẩn:

- Nhiễm trùng đường tiết niệu là nguyên nhân đầu tiên (ví dụ như nhiễm Chlamydia Trachomatis).

- Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa: thường do Salmonelle, Shigella, Yersinia, Campylobacter, Borrelia...

- Virut cũng được cho là nguyên nhân của viêm khớp phản ứng như: Rubella, virut viêm gan, Parvovirus, HIV…

-  Viêm khớp phản ứng thỉnh thoảng cũng xảy ra ở những bệnh nhân bị lao hệ thống.

- Theo sau các tình trạng viêm đường ruột mạn tính như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng... cũng có thể là viêm khớp phản ứng.

Có khoảng 20% các trường hợp viêm khớp phản ứng không tìm được nguyên nhân

Triệu chứng của viêm khớp phản ứng

Các triệu chứng của viêm khớp phản ứng có thể xảy ra sau nhiễm khuẩn một vài tuần, một vài tháng, hoặc thậm chí một vài năm. Mức độ nặng nhẹ của bệnh viêm khớp phản ứng rất khác nhau, tiến triển bệnh cấp tính hoặc mạn tính, nhưng ít để lại di chứng ở hệ thống vận động. Do vậy, bệnh viêm khớp phản ứng dễ bị bỏ sót.

Biểu hiện lâm sàng thường gặp là bệnh nhân có tiền sử viêm nhiễm đường tiết niệu - sinh dục hoặc đường tiêu hóa trước khi có biểu hiện viêm khớp phản ứng. Tuy nhiên, có khoảng 10% các trường hợp viêm nhiễm thường nhẹ và làm cho bệnh nhân thiếu chú ý đến bệnh, nhất là ở nữ.

Các biểu hiện lâm sàng có thể gặp của viêm khớp phản ứng là gì?

- Toàn thân: mệt mỏi, sốt nhẹ, khó chịu, chán ăn, gầy sút

- Hệ cơ xương khớp:

+ Viêm một khớp hoặc vài khớp, không đối xứng, thường gặp các khớp ở chi dưới như: khớp gối, khớp cổ chân và ngón chân, có thể có biểu hiện ngón chân hình khúc dồi (xúc xích).

+ Bệnh nhân có thể bị đau tại cột sống, viêm khớp cùng chậu, khớp vai, khớp khuỷu tay, cổ tay, ngón tay.

+ Viêm khớp phản ứng thường kèm theo viêm điểm bám tận của gân cơ, viêm bao gân, nhất là gân gót và mắt cá chân.

+ Người bệnh có thể bị viêm khớp ngoại biên tái phát nhiều đợt hoặc viêm khớp cùng chậu và khớp đốt sống mạn tính tiến triển thành bệnh viêm cột sống dính khớp.

- Tổn thương da và niêm mạc: có thể gặp các tổn thương da tăng sừng hóa ở lòng bàn tay, bàn chân, da bìu hoặc da đầu giống như viêm da trong vẩy nến. Các tổn thương viêm niêm mạc miệng, lưỡi, viêm bao quy đầu.

- Viêm bàng quang, viêm niệu đạo, viêm tuyến tiền liệt.

- Các cơ quan khác: Có thể gặp biểu hiện protein niệu, tiểu máu vi thể và tiểu mủ “vô khuẩn” (thường do lao) ở bệnh nhân viêm khớp phản ứng.

Với viêm khớp phản ứng, người bệnh cũng thường bị tổn thương ở mắt: mắt đỏ, sợ nhìn vào ánh sáng, đau nhức vùng hốc mắt

Hiện nay chưa có tiêu chuẩn chẩn đoán xác định bệnh viêm khớp phản ứng nào được các chuyên gia thống nhất. Vì vậy, việc chẩn đoán bệnh viêm khớp phản ứng chủ yếu dựa vào các biểu hiện lâm sàng, xét nghiệm cận lâm sàng và tiền sử nhiễm khuẩn (đường tiết niệu - sinh dục, đường tiêu hóa).

Xuân Mai